NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH - MỘT PHẦN CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN HIỆN NAY
Ngôn ngữ lập trình là một thuật ngữ chuyên ngành nói về loại văn bản dành riêng cho các lập trình viên, cùng tìm hiểu kỹ hơn về loại ngôn ngữ này ngay bây giờ nhé
Công nghệ thông tin là một ngành “hot”, đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong thời kỳ hiện đại hóa hiện nay. Nó có mặt ở hầu hết các lĩnh vực như : kinh tế, giáo dục, y tế, an ninh,… Hơn thế nữa, khi làm việc về ngành này các bạn còn có mức lương thu nhập khá hậu hĩnh, khả năng thăng tiến trong công việc cao. Thế nhưng, để làm việc được trong ngành này thì các bạn phải làm gì? Đó chính là học, học về Ngôn ngữ lập trình.
Ngôn ngữ lập trình
Trước hết, tôi xin giải thích cho các bạn ngôn ngữ lập trình là gì ? Hiểu đơn giản là trong cuộc sống hàng ngày, khi chúng ta giao tiếp với nhau thì chúng ta dùng lời nói, cử chỉ, hành động để đối phương hiểu ý mình cần truyền đạt. Và tương tự như vậy, ngôn ngữ lập trình là một ngôn ngữ đặc biệt, được chuẩn hóa theo một quy tắc riêng, được thiết kế để các coder (lập trình viên) dựa vào đó để viết, điều hành, khiến cho các thiết bị này hiểu và hoạt động theo mong muốn của họ.
Tiếp theo, tôi dám chắc là các bạn sẽ hỏi: Tại sao chúng ta phải học ngôn ngữ lập trình?
Ngôn ngữ lập trình đóng một vai trò rất quan trọng trong công nghệ phần mềm. Khi thành thạo về ngôn ngữ này các bạn có thể thay đổi công nghệ mà mình đang làm việc, dễ dàng quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu khách hàng… Hơn thế nữa, các bạn còn tìm cho mình được những việc làm hấp dẫn như:
-
Chuyên viên ứng dụng, hệ thống thông tin
-
Kiểm thử phần mềm
-
Lập trình web
-
Chuyên viên phân tích dữ liệu
-
Chuyên viên lập trình IOS
-
UX/UI Designer
Tìm hiểu thêm: Nghề lập trình viên và đặc điểm của lĩnh vực này
Vậy, điều kiện cần thiết khi học một ngôn ngữ lập trình là gì ?
Khi đã quyết tâm học về lập trình nói chung hay một ngôn ngữ lập trình nói riêng thì các bạn phải biết kiên trì, nhẫn nại, không ngại khó, ngại khổ. Học ngôn ngữ lập trình rất cần thực hành nên các bạn phải thực hành thường xuyên. Điều quan trọng nhất là chúng ta phải chăm chỉ cập nhật kiến thức mới, bắt kịp xu thế. Bởi công nghệ thông tin luôn luôn thay đổi từng tháng, từng ngày, thậm chí là từng giờ.
Đến đây, các bạn đã hiểu được một vài điều cần biết khi học về lập trình rồi phải không ? Giờ đây các bạn sẽ phân vân là có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình ? Nên học những loại ngôn ngữ nào? Đừng rời mắt khỏi bài viết, hãy đọc câu trả lời của tôi nhé ! Theo thống kê của Wikipedia, có khoảng hơn 200 ngôn ngữ lập trình. Quá nhiều phải không ạ? Tuy nhiên, các bạn chỉ cần chọn học một vài ngôn ngữ lập trình phổ biến, dễ học, dễ áp dụng trong công việc, phù hợp với mục tiêu của mình thôi.
Sau đây là top 8 ngôn ngữ lập trình phổ biến:
-
Ngôn ngữ lập trình C++
-
Ngôn ngữ lập trình PHP
-
Ngôn ngữ lập trình HTML
-
Ngôn ngữ lập trình JavaScript
-
Ngôn ngữ lập trình Python
-
Ngôn ngữ lập trình CSS
-
Ngôn ngữ lập trình Pascal
-
Ngôn ngữ lập trình Swift
Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chi tiết hơn về các loại ngôn ngữ lập trình trên.
Ngôn ngữ lập trình C++
Khi nhắc đến ngôn ngữ lập trình C++ người ta thường nhắc đến câu tiếng Anh : “ Old is gold” dịch ra có thể hiểu là: cũ nhưng vẫn còn nguyên giá trị.
C++ là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được phát triển bởi nhà khoa học máy tính Bjarne Stroustrup, dựa trên nền tảng của ngôn ngữ lập trình C. Hay nói đơn giản đây là phiên bản nâng cấp của ngôn ngữ C. Do vậy, nếu đã thành thạo về ngôn ngữ C thì khi học C++ bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn, dễ hiểu hơn, gặp ít khó khăn hơn.
Đặc điểm của ngôn ngữ lập trình C++ là rất mạnh, nhanh, hiệu quả cao và phổ biến nhất thế giới. Có thể các bạn chưa biết, hầu hết các trang web của Amazon được viết bằng ngôn ngữ lập trình C++. Ngoài ra, Google Chrome, Facebook, Youtube, Yahoo, Twitter và Microsoft Window cũng có sự góp mặt của C++.
Bên cạnh đó, ngôn ngữ lập trình C++ là ngôn ngữ đầu tiên được hầu hết các trường đại học đưa vào dạy cho sinh viên công nghệ thông tin với những môn học như: Nhập môn tin học, Kỹ thuật lập trình, Lập trình hướng đối tượng, Cấu trúc dữ liệu và giải thuật…
Ngôn ngữ lập trình C++ được ứng dụng trong thực tế như thế nào? C++ được sử dụng trong việc phát triển Games; Ứng dụng có giao diện người dùng như: Photoshop, Adobe Premiere,.. ; Trình duyệt Web; Ứng dụng tính toán và đồ họa; Phần mềm quản trị cơ sở dữ liệu.
Dưới đây là cấu trúc cơ bản của chương trình C++:
// my first program in C++
#include
int main ()
{
cout << "Hello World!";
return 0;
}
Các bạn có thể tham khảo những trang web sau để bắt đầu học ngôn ngữ lập trình C++:
-
LearnCpp.com
-
CPlusPlus.com
-
Cprogramming.com
-
VietJack
-
C++ Tutorial for Complete Beginners
-
Introduction to C++
Ngôn ngữ lập trình PHP
PHP được viết tắt bởi Hypertext Preprocessor. Đây là ngôn ngữ lập trình kịch bản, được thiết kế để giúp cho việc phát triển Web một cách dễ dàng hơn.
Đặc điểm của ngôn ngữ lập trình này là đơn giản, khá dễ học, tốc độ xử lý nhanh, và sử dụng mã nguồn mở. Hơn thế nữa, nó còn được dùng để thiết lập ra các blog cá nhân, các website lớn.
Ngôn ngữ lập trình PHP thu hút ở điểm nào, vì sao các bạn nên học? Bởi vì:
+ PHP đứng thứ 3 trong cộng đồng StackOverflow, thứ 5 trong cộng đồng Meetup.
+ PHP được sử dụng hầu hết trong các trang web, cài đặt được các ứng dụng trên mạng xã hội: Facebook, WhatsApp, buffer,…
+ Ngôn ngữ này có thể sử dụng trên mọi hệ điều hành
+ Ngôn ngữ lập trình PHP còn được sử dụng để phát triển tạo ra các ứng dụng trên điện thoại di động, tạo tệp PDF.
+ Dễ học, giao diện thân thiện, nền tảng độc lập…
+ Cơ hội nghề nghiệp cao.
Vậy, PHP hoạt động như thế nào, mời các bạn xem hình minh họa bên dưới:
Cú pháp ngôn ngữ PHP:
echo "Hello World";
?>
Sách PHP & MySQL: Novice to Ninja của Kevin Yank Sau đây là một số tài liệu giúp bạn đọc có thể tìm kiếm và học về ngôn ngữ lập trình PHP:
-
Ebook Head First PHP & My SQL của Lynn Beighley & Michael Morrison
-
PHP manual
-
PHP Tutorials in W3School
-
Hacking with PHP
-
Sitepoint
Tìm hiểu thêm: Lập trình Android
Để học được ngôn ngữ lập trình PHP thì trước tiên các bạn phải hiểu về các ngôn ngữ sau: HTML, CSS, JavaScript, MySQL. Và 4 ngôn ngữ này cũng góp mặt trong lập trình web.
Các ngôn ngữ lập trình Web
Như đã kể trên, các bạn thấy có 5 ngôn ngữ chính để lập trình web. Đó là: PHP, HTML, CSS, JavaScript, Python. Thế nhưng ở phần 3 chúng ta đã tìm hiểu về ngôn ngữ lập trình PHP rồi. Bây giờ, tôi và các bạn sẽ cùng tìm hiểu tiếp về 4 ngôn ngữ còn lại: HTML, CSS, JavaScript, MySQL.
Ngôn ngữ lập trình HTML
HTML là viết tắt của chữ HyperText Language. Đây là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản , bao gồm một tập hợp các thẻ dùng để: Định nghĩa cấu trúc của trang web; Định dạng nội dung của trang web; Tạo các siêu liên kết để liên kết đến những trang web khác; Chèn hình ảnh, âm thanh, video .. vào trang web.
Tập tin HTML có phần mở rộng là “.html” hay “.htm”
Công cụ soạn thảo: Notepad hoặc Dreamweaver hoặc Sublime text.
Cấu trúc của HTML:
tiêu đề trang web
Các tập tin hỗ trợ, các khai báo khác
tiêu đề trang web
Các tập tin hỗ trợ, các khai báo khác
Nội dung trang web
Vì đơn giản là nếu không có HTML thì không có nội dung để hiển thị ra trang web cho người truy cập xem được. Tại sao nên học ngôn ngữ lập trình HTML?
Có thể tìm học ngôn ngữ HTML ở đâu? Đây là 3 website học lập trình web HTML tốt nhất mà các bạn có thể tham khảo: W3School.com, HTML.net, Codeacademy.com.
Ngôn ngữ lập trình CSS
CSS là viết tắt của chữ Cascading Style Sheets. CSS được dùng để cung cấp và định dạng cho các trang web. Hay nói đơn giản hơn CSS là công cụ để ‘trang trí’ cho trang web trở nên đẹp mắt hơn với font chữ, màu sắc, hình nền động, 3D,…
Ngôn ngữ lập trình CSS giúp tiết kiệm thời gian; cung cấp thêm các thuộc tính cho HTML; giúp bạn thiết kế được một email tuyệt vời cho khách hàng của mình; tạo nên một bảng tin tuyệt đẹp cho công ty; nâng cao kỹ năng thiết kế của bạn …
Cấu trúc của ngôn ngữ CSS:
|
Selector{ |
|
properties: value; |
|
} |
Trong đó: Selector là đối tượng mà các bạn muốn tác động vào; properties là thuộc tính: màu sắc, hình nền, font chữ, …; value là giá trị thuộc tính.
Top 3 khóa học CSS miễn phí chất nhất các bạn có thể tham khảo:
-
Spheres
-
SVG animations with CSS
-
Coding artist
-
Ngôn ngữ lập trình JavaScript
JavaScript là một ngôn ngữ lập trình phổ biến và quan trọng, được dùng để tạo ra những trang web tương tác.
Tại sao chúng ta nên học JavaScript ngay bây giờ? Đó chính là vì ngôn ngữ này dễ học hơn các ngôn ngữ lập trình khác; Các bạn hoàn toàn có thể tự học từ nhiều nguồn khác nhau; Nó hoạt động trên nhiều trình duyệt; Giúp các trang web tương tác tốt hơn với người truy cập; Dễ phát hiện lỗi và dễ sửa; Thu nhập cao. Điều đặc biệt là nếu so về tốc độ thì JavaScript nhanh hơn và so về dung lượng nhẹ hơn các ngôn ngữ lập trình khác.
Cách chèn JavaScript trên website của bạn:
Có thể các bạn chưa biết, JavaScript có mặt ở hầu khắp các trang web, mà website là công cụ không thể thiếu. Nên dẫn theo đó JavaScript sẽ càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Hình ảnh phản ánh về mức độ yêu cầu về kỹ năng ngôn ngữ lập trình JavaScript
Các bạn có thể tìm những khóa học, trang web dạy về JavaScript sau:
-
JavaScript for cats
-
Learn JS
-
CoderByte
-
MDN JavaScript
-
Coder.Tokyo
-
Coderacademy’s JavaScript Track
-
Ngôn ngữ MySQL
MySQL là một hệ thống cơ sở dữ liệu mã nguồn mở, là một trong các phần mềm RDBMS (viết tắt của Relationship Database Management System, có nghĩa là hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu quan hệ).
MySQL là một hệ thống cơ sở dữ liệu quan hệ (RDBMS) nhanh, dễ sử dụng, mạnh mẽ. Ngôn ngữ lập trình này rất đáng tìm hiểu để phục vụ cho việc phát triển web. Nó là một mã nguồn mở, do đó bạn có thể sử dụng nó một cách hoàn toàn miễn phí. Ngoài ra, ngôn ngữ lập trình MySQL còn làm việc được trên nhiều hệ điều hành, có thể điều chỉnh, tốc độ cao, ổn định. Đặc biệt là an toàn do tiêu chuẩn bảo mật cao.
Hình ảnh minh họa cách thức hoạt động của MySQL
Ngôn ngữ lập trình Pascal
Pascal là một ngôn ngữ lập trình được nhà khoa học máy tính người Thụy Sĩ Niklaus Wirth phát triển vào năm 1970. Pascal là ngôn ngữ lập tình đặc biệt phù hợp với kiểu cấu trúc dữ liệu và lập trình cấu trúc.
Vậy, tại sao chúng ta nên biết về ngôn ngữ lập trình Pascal? Có rất nhiều lý do như:
-
Ngôn ngữ này dễ học, đây là môn học được hầu hết các trường trung học phổ thông đưa vào giảng dạy để học sinh làm quen với logic máy tính nhiều hơn.
-
Sau khi học Pascal xong thì khi học ngôn ngữ lập trình C++ hay bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào khác các bạn sẽ cảm thấy “dễ thở” hơn rất nhiều.
-
Cấu trúc câu lệnh cơ bản, chương trình rõ ràng, dễ hiểu.
-
Ngôn ngữ lập trình này có thể kiểm tra lỗi rộng rãi….
Sau đây là cấu trúc của một chương trình trong lập trình Pascal:
|
Ngôn ngữ lập trình Swift
Ngôn ngữ lập trình Swift là ngôn ngữ hoàn toàn mới, được xây dựng và phát triển bởi Apple. Ngôn ngữ này được kế thừa rất nhiều ưu điểm của các ngôn ngữ lập trình khác nhau: đa năng, mạnh mẽ, linh hoạt. Hơn thế nữa, nó có thể giúp quá trình phát triển ứng dụng: iOS, macOS, watchOS, tvOS… trở nên nhanh hơn, ổn định hơn, dễ dàng hơn.
Ngôn ngữ lập trình Swift có gì đặc biệt hơn so với các ngôn ngữ lập trình khác và lý do tại sao chúng ta nên tìm hiểu về nó?
-
Học ngôn ngữ lập trình Swift để phát triển ứng dụng iOS vì Swift dùng cho Mac và iOS Apps
-
Swift có tốc độ thực thi nhanh
-
Phát triển nhanh chóng
-
An toàn và đặc biệt bảo mật
-
Nhu cầu cao
-
Ngôn ngữ lập trình này đang lớn lên từng ngày
-
Cú pháp cơ bản
-
Đặc biệt ngôn ngữ lập trình này hoàn toàn miễn phí và mã nguồn mở
-
Dưới đây là một ví dụ về một chương trình viết bằng ngôn ngữ lập trình Swift:
|
// Lệnh in ra dòng chữ print("Hello World!") //Khai báo một biến var yourname = "DinhChinh"; /* Lệnh print có thể in các biến và có thể chèn giá trị biến vào chuỗi bằng ký hiệu \(tenbien)*/ print(yourname) print("Xin chào \(yourname)") |
Ngôn ngữ lập trình Swift thật hấp dẫn và thú vị phải không ạ? Vậy chúng ta có thể tìm kiếm tài liệu để học ngôn ngữ lập trình này ở đâu? Các bạn nên đọc tài liệu của chính Apple phát hành ra nhé: The swift programming language. Tuy nhiên, để học được tài liệu này các bạn cần phải có khả năng tiếng Anh thật tốt.
Tìm hiểu thêm: Các khóa học lập trình web miễn phí
Qua bài viết của tôi, tôi mong các bạn sẽ hiểu được đôi chút về ngôn ngữ lập trình và tìm được cho mình một ngôn ngữ để học. Xin nhắc lại, ngôn ngữ lập trình đóng một vô cùng quan trọng trong quá trình học về công nghệ thông tin. Thế nhưng, bên cạnh đó các bạn cũng cần phải có trong mình tính kiên nhẫn, chăm chỉ, niềm đam mê với công nghệ thông tin, thường xuyên cập nhật kiến thức mới mới có thể phát triển hơn nữa về công nghệ thông tin nói chung và ngôn ngữ lập trình nói riêng. Chúc các bạn thành công và hẹn gặp ở các bài viết tiếp theo!
>>Xem thêm :
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
